หัว นะโม นกันภัยจ.นครศรีธรรมราช

หัว นะโม จ.นครศรีธรรมราช
พุทธาภิเษกที่ วังโบราณ
อำเภอลานสกา หัวนอโม เครื่องรางกันภัยโรคระบาดในอดีต เหตุใดที่ต้องมีการโปรยหัวนอโม ลงในน้ำหรือ ตามอาณาเขตเมือง โดย ภูมิ จิระเดชวงศ์

เมื่อกล่าวถึงการสร้างหัวนอโมในครั้งอดีตกาล หลังจากที่ได้ผ่านพิธีสมบูรณ์แล้ว จะต้องมีการ “ โปรยหรือหว่าน ” หัวนอโมลงในน้ำ หรือ ตามอาณาเขตเมือง เพื่อป้องกันอันตรายจากโรคระบาด และอันตรายจากเภทภัยต่างๆที่มองไม่เห็น ตามความเชื่อความศรัทธาที่มีสืบต่อกันมา
และเหตุใด จึงต้องมีการโปรยหัวนอโม ที่มาของประเพณีนี้ ต้องย้อนดูในตำนานพื้นเมืองนครศรีธรรมราชอย่าง “ พระนิพพานโสตร ” หรือ “ ตำนานเมืองนครศรีธรรมราช ” ที่ได้ระบุถึงการหว่านหัวนอโมที่มีจำนวนเท่าพระชนมายุของพระเจ้าศรีธรรมโศกราชลงในธารน้ำ เพื่อกำจัดไข้ห่าให้บรรเทาเบาบางลง ซึ่งในยุคหลังๆ ได้มีการดัดแปลง โดยการนำหัวนอโมไปโปรยรอบกำแพงเมืองบ้าง หรือ โปรยในคลองรอบเมืองบ้าง ซึ่งตามมูลเหตุแล้ว จะต้องนำไปโปรยที่ต้นน้ำสายสำคัญของเมือง ที่มีเหตุผลสำคัญว่า
๑. หัวนอโม ที่ต้องหว่านลงในต้นน้ำของบ้านเมืองนั้น เพื่อเป็นการทำให้น้ำที่ไหลผ่านหัวนอโมนั้นบังเกิดความศักดิ์สิทธิ์ สามารถกำจัดภัยให้แก่บ้านเมืองได้
๒. หัวนอโม มีคุณสมบัติเปรียบเสมือนแร่ธาตุที่ฆ่าเชื้อโรค และปรับความบริสุทธิ์ให้แก่น้ำ โบราณจึงนำเอาหัวนอโมมาโปรยไปต้นน้ำสำคัญของเมือง ซึ่งในอดีตคือธารน้ำข้างวังโบราณลานสกา(วังพระเจ้าศรีธรรมโศกราช) อ.ลานสกา จ.นครศรีธรรมราช ที่จะไหลลงไปทางตะวันออกของเมืองนครศรีธรรมราช
๓. การหว่านหัวนอโมลงน้ำ เปรียบเสมือนกับการทำพลีทานให้แก่ผู้คน โดยการมอบน้ำอันสะอาดบริสุทธิ์ในทุกๆชีวิต โดยน้ำที่มีหัวนอโมที่ผ่านพิธีถูกต้องแช่อยู่ จะมีคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อโรค และขับอันตรายที่อยู่ในร่างกาย

ดังนั้นแล้ว การโปรยหัวนอโมลงในน้ำนั้น ย่อมมีความสำคัญ ในการทำให้ต้นน้ำสำคัญของเมืองบังเกิดความบริสุทธิ์ ซึ่งเป็นคติเดียวกับที่ผู้ครอบครองหัวนอโมในยุคก่อน มักจะนำหัวนอโมใส่ลงในภาชนะเก็บกักน้ำดื่ม เพื่อให้ได้น้ำบริสุทธิ์สำหรับใช้บริโภค ซึ่งการโปรยหัวนอโมในต้นน้ำนั้น มีจุดมุ่งหมายที่จะทำให้ต้นน้ำสำคัญของเมืองนั้นบังเกิดความศักดิ์สิทธิ์ เป็นสิริมงคลกำจัดโรค ภัยได้ ซึ่งการโปรยหัวนอโมนั้น จะกระทำโดยพราหมณาจารย์เป็นผู้กระทำ ขั้นตอนคร่าวๆ ในการโปรยหัวนอโมนั้น พราหมณาจารย์ผู้เป็นหัวหน้าคณะจะนำหัวนอโมที่แช่ในน้ำเทพมนต์ไปโปรยในลำห้วยข้างวังโบราณลานสกา พร้อมกับประพรมน้ำเทพมนต์ หรือ เทน้ำเทพมนต์ลงในลำห้วย เพื่อให้มีความศักดิ์สิทธิ์ในการกำจัดภัยตั้งแต่ต้นน้ำนั่นเอง